W 2021 roku mieliśmy zaszczyt przygotować projekt wnętrza kościoła pod wezwaniem błogosławionego Jerzego Matulewicza w Koninie. Kolejnym etapem była realizacja elementów wnętrza kościoła. W zakres prac wchodził również projekt i wykonanie rzeźby błogosławionego. Przy tej okazji poznaliśmy bliżej życiorys tego niezwykłego kapłana. Kim był błogosławiony Jerzy Matulewicz?
Kim był błogosławiony Jerzy Matulewicz?
Jerzy Matulewicz urodził się 13 kwietnia 1871 roku we wsi Lugine koło Mariampola na Litwie. Był ósmym, najmłodszym dzieckiem litewskich rolników Urszuli i Andrzeja Matulaitisów. Wychowywał go starszy brat, ponieważ rodzice umarli, kiedy Jerzy był jeszcze dzieckiem. W 1883 roku zachorował na gruźlicę kości. Z chorobą zmagał się przez całe życie.
Jerzy Matulewicz- nauka i praca
Kiedy Jerzy skończył osiem lat, zaczął chodzić do szkoły podstawowej. Słowa „chodzić do szkoły” nabierają w tym kontekście dodatkowego znaczenia, ponieważ mieściła się ona w Mariampolu, w odległości 5 km od domu. Oznaczało to dla niego codzienne pokonywanie 10 km pieszo.
W 1889 roku wstąpił do seminarium duchownego w Kielcach (zmienił wtedy nazwisko z Matulaitis na Matulewicz), a następnie kontynuował naukę w Warszawie. Jednym z jego warszawskich kolegów był Henryk Przeździecki, późniejszy biskup podlaski. Oto co mówił o Matulewiczu:
Od pierwszej chwili znajomości czuliśmy się zachwyceni wielką inteligencją, nadzwyczajnymi zdolnościami i szlachetnością charakteru Jerzego Matulewicza… Cichy, spokojny, zrównoważony, bardzo pracowity, dla wszystkich uprzejmy i przyjazny, płonący ogniem miłości Bożej, podbił nasze serca. Wiedzieliśmy, że jest on Litwinem. Szanowaliśmy jego uczucia, a on szanował nasze. W nim kochaliśmy Litwę, a on w nas Polskę, obie nasze Ojczyzny uciskane i prześladowane.
W 1895 roku biskup kielecki wysłał Jerzego na studia do Akademii Duchownej w Petersburgu, gdzie 20 listopada 1898 roku otrzymał święcenia kapłańskie.
Odnowienie zakonu Marianów
Po objęciu katedry socjologii w Petersburgu pojawiło się w nim pragnienie odnowienia zakonu marianów. Ostatnim żyjącym wtedy marianinem był ojciec Wincenty Senkus. Mówił on: wraz z moją śmiercią przygotujcie dwie trumny: jedną dla mnie, a drugą dla Zgromadzenia. Jednak Bóg na to nie pozwolił. 29 sierpnia 1909 r. Jerzy Matulewicz złożył śluby zakonne i rozpoczął pracę nad odnowieniem zakonu.
Co wydarzyło się dalej?
- W 1910 roku ułożył nowe konstytucje dla marianów, którzy odtąd mieli być zgromadzeniem ukrytym. Pierwszy nowicjat odnowionej wspólnoty utworzono w Petersburgu.
- W 1911 roku we Fryburgu Szwajcarskim powstał drugi nowicjat.
- Kolejne domu zakonne powstały w Chicago i na Bielanach pod Warszawą.
- W 1911 roku Jerzy Matulewicz został generałem zakonu. Kierował nim aż do śmierci.
Działalność społeczna błogosławionego Jerzego Matulewicza
Jerzy był doskonałym znawcą i realizatorem społecznej nauki Kościoła. Dostrzegał problemy ludzi pracy. Założył Stowarzyszenie Robotników Katolickich w Warszawie. Pracował w jego centrali, uruchomił bibliotekę, organizował kursy szkoleniowe. Zauważał też, jak ważni dla Kościoła są młodzi ludzie. Między innymi z tego powodu, po wyjeździe do Petersburga założył tam organizację młodzieżową „Oświata”.
W 1915 roku otworzył na Bielanach jawny dom zakonny, a przy nim schronisko dla 200 bezdomnych dzieci. W 1917 r. przyjął pod opiekę marianów Zakład Wychowawczy dla chłopców na Pradze.
Głośno mówił o konieczności ograniczenia picia alkoholu. Zakładał organizacje trzeźwościowe.
Działania w diecezji wileńskiej
W 1918 roku papież mianował go biskupem wileńskim.
Była to diecezja wielonarodowościowa, dlatego też Matulewicz często powtarzał:
Jestem biskupem katolickim i chcę jednakowo wszystkim służyć i będę troszczył się w tym samym stopniu o potrzeby wszystkich swoich ludzi. Dla mnie wszyscy są równi, czy to Białorusini, czy Polacy, czy Litwini.
W późniejczym czasie został mianowany wizytatorem apostolskim na Litwie. W grudniu 1926 roku w Republice Litewskiej nastąpił zamach stanu. Nowe władze zwróciły się do Wizytatora z propozycją zawarcia konkordatu. Matulewicz natychmiast przystąpił do prac nad projektem tego dokumentu. Zakończył pracę 20 stycznia 1927 roku. Przygotowany konkordat podpisano już po jego śmierci.
Błogosławiony Jerzy Matulewicz – śmierć i beatyfikacja
Ojciec Jerzy Matulewicz zmarł 27 stycznia 1927 roku. W 1987 roku podczas uroczystości z okazji 600-lecia Chrztu Litwy został beatyfikowany przez św. Jana Pawła II. Jego relikwie spoczywają w kościele w Mariampolu. Jest jednym z patronów Litwy.
Zaproszenie
Zapraszamy serdecznie do odwiedzenia kościoła pod wezwaniem błogosławionego Jerzego Matulewicza w Koninie. Ufamy, że wnętrze tej świątyni będzie miejscem refleksji dla każdego, kto je nawiedzi. A inspiracją dla odwiedzających niech będą słowa, którymi rozpoczyna się „Dziennik Duchowy” błogosławionego:
Hasłem moim niech będzie: we wszystkim szukać Boga, wszystko czynić na większą chwałę Bożą, we wszystko wnosić ducha Bożego, wszystko przepajać duchem Bożym. Bóg i Jego chwała niech się stanie ośrodkiem całego mojego życia, osią, dokoła której mają się obracać wszystkie moje myśli, uczucia, pragnienia i czyny.
Podsumowanie i bibliografia
Podczas pracy nad artykułem korzystaliśmy z opracowania Tadeusza Górskiego „Nowy błogosławiony arcybiskup Jerzy Matulewicz (1871-1927)” Kieleckie Studia Teologiczne 4, 55-74, 2005 r. oraz z następujących materiałów:
https://matulaitis.weebly.com/my347li-b322-jerzego-matulewicza-o-380yciu-duchowym.html?
https://brewiarz.pl/czytelnia/swieci/01-27a.php3
https://www.spm.org.pl/nws/patron-na-dziejsze-czasy-bl-jerzy-matulewicz
Polecamy powiązany artykuł:
Projekt wnętrza kościoła w Koninie i realizacja rzeźby Maryi od projektu do realizacji.